Στις τράπεζες έχει πέσει το βάρος της στήριξης της οικονομίας εν μέσω επιδείνωσης της πανδημίας, με «καύσιμο» τις κρατικές εγγυήσεις μέσω των προγραμμάτων χρηματοδότησης, ωστόσο, η στρόφιγγα της τραπεζικής ρευστότητας παραμένει ακόμη φειδωλή.
Ο προβληματισμός αφορά τόσο τα προγράμματα με κρατικές εγγυήσεις, όσο και τη στρόφιγγα της τραπεζικής ρευστότητας που εξακολουθεί να παραμένει κλειστή για τους «μικρούς». Την ανησυχία αυτή επιβεβαίωσε κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών που παραδέχθηκε ότι έχει γίνει σύσταση προς τις τράπεζες να μην δανείζουν περισσότερες από μία φορές μεγάλους πελάτες που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας προτιμώμενων δανειοληπτών της κάθε τράπεζας. Ειδικά, εάν πρόκειται για χρηματοδότηση με κρατικές εγγυήσεις, κάτι για το οποίο δόθηκε αυστηρή οδηγία να μην συνεχιστεί.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, Γιώργος Χαντζηνικολάου, εκτιμά ότι η ρευστότητα που θα διοχετευτεί προς τις επιχειρήσεις θα αγγίξει τα 18 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Προς το παρόν, πάντως, οι τράπεζες έχουν χορηγήσει κεφάλαια κίνησης άνω των 5 δισ. ευρώ μέσω του ΤΕΠΙΧ ΙΙ και του Ταμείου Εγγυοδοσίας. Παρότι η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Αθηνά Χατζηπέτρου, τονίζει ότι η μισή περίπου από αυτή τη ρευστότητα έχει κατευθυνθεί σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, πολλά είναι τα ερωτηματικά μεταξύ των επιχειρηματιών σχετικά με το εύρος της διάθεσης των κεφαλαίων.
Τη δυσκολία να ανοίξει η «βεντάλια» των χρηματοδοτήσεων παραδέχθηκε σε πρόσφατες δηλώσεις του και ο CEO της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μην υποτιμάτε καθόλου πόσο δύσκολο είναι για τις τράπεζες να επιλέξουν ποιες επιχειρήσεις θα είναι οι βιώσιμες στη μετα-Covid εποχή, καθώς και πόσο δύσκολο είναι να προχωρήσουν σε δανειοδότηση μέσα σε κλίμα έντονης οικονομικής συρρίκνωσης». Σύμφωνα με τον ίδιο, τα δύο προγράμματα εγγύησης δανείων που έχει λανσάρει η κυβέρνηση θα έχουν ως αποτέλεσμα τη χορήγηση νέων τραπεζικών δανείων αξίας περίπου 9 δισ. ευρώ περίπου.
Ο προβληματισμός γίνεται ακόμη εντονότερος εάν αναλογιστεί κανείς ότι διανύουμε δεύτερο κύμα πανδημίας με ενδείξεις επιδείνωσης και ενδεχόμενης ανάγκης τοπικών lockdown. Ο κ. Μυλωνάς προέβλεψε, μάλιστα, ότι η κρίση θα επιφέρει έλλειμμα ρευστότητας στις ελληνικές επιχειρήσεις της τάξεως των 30 δισ. ευρώ.
Ο φόβος της δημιουργίας νέου κύματος «κόκκινων» δανείων από το 2021 και έπειτα –όταν αρθεί η αναστολή δόσεων– αναγκάζει τις τράπεζες να παίζουν… άμυνα κρατώντας σφιχτά τα κριτήρια χρηματοδότησης. Εν καιρώ κρίσης, όμως, απαιτείται γενναιότητα προκειμένου το κλίμα να γυρίσει γρήγορα και η οικονομία να ανακάμψει με τα απαιτούμενα αντανακλαστικά. Χρειάζεται, δηλαδή, ένα ελληνικό «whatever it takes» -ειδικά μάλιστα όταν σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν ληφθεί πρωτοφανή μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παρέχει πολλαπλάσια φθηνή ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες.
ΠΕΤΡΟΣ ΚΩΤΣΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
ΛΟΓΙΣΤΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ